Katarzyna Wnęk - Joniec „Nie przydeptuj małych skrzydeł”

„Jeżeli twierdzisz, że mi ufasz – Ufaj mi całym sobą.
Ufaj mi naprawdę.
Potrzebuję Twojej wiary we mnie.
Ona unosi moje skrzydła.
Ty, moja mądra, dorosła Mamo we mnie wierzysz;
Ty, dorosły, potężny Tato – ufasz, że dam radę,
Więc ja – Wasz malutki syn, Wasza mała córeczka –
PORADZĘ SOBIE.
Otoczony Twoimi ciepłymi zapewnieniami odnajdę w sobie siłę do tego,
by sobie poradzić.
Otulony Twoim wsparciem, Twoją pewnością i wiarą we mnie -
będę latał…”

Adaptacja dziecka w żłobku

Adaptacja dziecka do nowego środowiska zależy od wielu czynników i trudno określić, jak długo będzie trwała. Czasami zajmuję kilka dni, a czasami kilka tygodni.

Są dzieci, które początkowo bardzo przezywają rozstanie z rodzicami, jednak szybko adaptują się do nowych warunków. Są również takie, które na początku funkcjonują bardzo dobrze, a dopiero po jakimś czasie przychodzi kryzys. Należy zaznaczyć, że nawet u dzieci, które uczęszczają do żłobka od dłuższego czasu, mogą pojawić się gorsze dni, w których nie będą chciały rozstać się z rodzicami. Zdarza się tak często po chorobie, po dłuższej nieobecności w żłobku. Powodem niechęci mogą być również trudne sytuacje w domu oraz tzw. skoki rozwojowe. Rodzice muszą być świadomi, że dla ich dziecka pójście do żłobka jest dużym wyzwaniem: nowe miejsce, nowi „dorośli”, dzieci, nowe zabawki, dźwięki oraz wiele innych bodźców.

Adaptacja do nowych warunków dotyczy nie tylko dziecka, ale w pierwszej kolejności rodziców. Małe dziecko naśladuje ich i uczy się od nich, potrafi doskonale wyczuć nastrój rodziców. Jeżeli rodzic płacze, ono także będzie płakać. Jeżeli rodzic jest spięty, dziecko również nie będzie spokojne. Ważne, aby rodzice podejmowali decyzję o posłaniu dziecka do żłobka świadomie i pewnie przy niej trwali. Oczywiste jest to, że rodzicom towarzyszy lęk, poddenerwowanie, poczucie winy – są to naturalne emocje, do których każdy rodzic ma prawo. Jednak należy umieć sobie z nimi radzić, by nie przenosić ich na dzieci. Jeżeli decyzja o posłaniu dziecka zapadła, należy być konsekwentnym, gdyż dziecko wyczuje nawet najmniejsze wahanie ze strony rodzica.

Kilka rad praktycznych

• Jeżeli dziecko zaczyna chodzić do żłobka, ważne aby codziennie go do niego przyprowadzić, zwłaszcza w okresie adaptacyjnym, nawet jeżeli dziecko buntuje się czy protestuje. Ciągłość jest bardzo ważna.
• Nigdy nie należy wychodzić bez pożegnania. Zawsze – nawet podczas dni adaptacyjnych – trzeba podejść do dziecka, powiedzieć, że mama/tato idzie do pracy i wróci na przykład po obiedzie czy po drzemce. Ma to być czułe ale zdecydowane pożegnanie. Dziecko musi wiedzieć, że rodzic nie znika nagle. Może wtedy wpaść w panikę ze strachu, ze już nie wróci.
• Nie należy mówić dziecku, że rodzic wróci za chwilę, gdy tak naprawdę wraca za kilka godzin. Dziecko bardzo szybko zorientuje się, że zostało oszukane i będzie się bało, że rodzic je opuścił.
• Aby nie zawieść zaufania dziecka, należy starać się nie spóźniać i przychodzić o wcześniej ustalonej z dzieckiem porze. Jeżeli rodzic wie, że może być dużo później, najlepiej aby zadzwonił do żłobka i o tym uprzedził.
• Po powrocie ze żłobka do domu rodzic powinien zadbać o to, aby dziecko znalazło się w centrum uwagi i mogło rozładować oraz przepracować lęki, stresy i emocje w ulubionej zabawie.
• Należy uzbroić się w cierpliwość i wyrozumiałość, gdyż często po przyjściu do domu dziecko odreagowuje wszystkie emocje nagromadzone w trakcie aktywnego dnia.

Rodzic musi być przygotowany na zmiany w zachowaniu/ funkcjonowaniu dziecka w okresie adaptacyjnym, a czasami nawet nieco dłużej. Może pojawić się:

• płaczliwość, rozdrażnienie, wpadanie w histerię;
• labilność emocjonalna – częste zmiany nastrojów;
• nie odstępowanie rodziców na krok – dziecko nie zostawia mamy/taty nawet na chwilę, towarzyszy im we wszystkich czynnościach;
• trudności ze spaniem, częste wybudzanie się, niespokojne wiercenie;
• napady agresji, buntu, sprzeciwy, popychanie, bicie, rzucanie się na ziemię;
• zmniejszenie apetytu (całkowite odmawianie jedzenia) lub jego wzmożenie;
• wymioty, bóle brzucha, biegunka;
• apatia, lękliwość, zahamowanie emocjonalne;
• regres – cofnięcie się nabytych już umiejętności (powrót do wypróżniania się w pieluchy itp.);

Pojawienie się objawów jest zależne od stopnia dojrzałości układu nerwowego dziecka, dojrzałości emocjonalnej, progu odporności psychicznej, jak również umiejętności przygotowania dziecka do żłobka.

Psycholog Katarzyna Burtna

1. Harwaś –Napierała B., Psychologia rozwoju i wychowania, PWN, Warszawa 2002.
2. Cieszyńska J., Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2007.
3. Zebrowska M., Psychologia rozwoju człowieka, PWN, Warszawa 1977.